हिजो विभेद जातजातिको आधारमा गरिन्थ्यो अब विभेद सम्पन्नताको आधारमा हुन्छ
दलित जात होईन दलित बर्ग हो । राज्यले उत्पीडित जातिलाई दिइने कोटा र आरक्षण राम्रो हो । नामाकरण दलित नराख्नु पर्ने । संविधानले दलित भनेर जातजाति तोक्नु पनि जातीय विभेद हो जस्तो लाग्यो । हिजो विभेद जातजातिको आधारमा गरिन्थ्यो अब विभेद सम्पन्नताको आधारमा हुन्छ । कारण मुलुक दलाल पुँजीवादी व्यवस्था तर्फ जादै छ । तपाई करोडौं कमाउनु होस् जातले फरक पार्ने छैन तपाई समुदायको प्रतिष्ठित हुनुहुनेछ । यो शताब्दीमा जात सँग फरक पर्दैन तपाई गरिब र अशिक्षित हुनुपर्छ तपाईलाई सबै ठाउँ र समुदायबाट विभेद हुन्छ ।
अझै यहाँ केही क्षत्री बाहुनले सहानुभूति देखाउदै राखेको बिचार त झन् खोक्रो आदर्श मात्रै हो । आदर्शको कुरा जुन तरिकाले गरिन्छ नि व्यवहारमा त्यो लागू गरेको भए २१ औं शताब्दीको बिज्ञान र प्रबिधिको युगमा हाम्रो समुदाय आज यसरी जातीय द्वन्द्वमा धकेल्निने थिएन, आजसम्म छुवाछूत जिवित हुने थिएन । जातीय विभेद समुदायबाट भएको छ । त्यो समुदायमा हामी नै बस्छौं । बाहुन क्षत्री आफू वास्तविक व्यवहारमा परिवर्तन नहुने सहानुभूति देखाउन अनेक बोल्ने आदर्शको गफ छाड्ने ।
ग्रामीण भेगको दुर्गम दूरदराजमा बस्ने कामी दाइ आज पनि १०० बर्ष पछि नै छन् । समुदायमा उनलाई तल्लो स्तरमा राखिन्छ । उनलाई हेर्ने दृस्ठिकोण फरक हुन्छ । उनलाई बिना कारण चोर भनिन्छ । बोक्सी आरोप लगाइन्छ । उनको मौलिक हक अधिकार हनन गरिन्छ । मान्छेको व्यवहार नै गरिदैन । त्यहा गएर बोलौं न । जनचेतना फैलाउ । आफ्नो मौलिक हक अधिकार बारे बुझाउ ।
शहर बजारमा बस्ने कामीदाइ, सुनार दाइ सम्पन्नशाली छन् । करोडौं पति अर्बौं पति छन् । संघसंस्थामा छन् । प्रतिष्ठित छन् । इज्जत छ मान सम्मान छ । अभियान्ता हुनुहुन्छ । अधिकारकर्मी हुनुहुन्छ । उहाले कुनै यज्ञ महायज्ञ मा लाखौं रकम दान दिनुभयो भने क्षत्री बाहुनले नै डोलिमा हालि काँधमा बोकेर बजार परिक्रमा गराउछन् । हामी आम नेपालीलाई जबसम्म आत्मनिर्भर हुन सिकाइदैन, जबसम्म शिक्षा दिइदैन, आफ्नो मौलिक हक अधिकारको बारेमा थाहा हुँदैन । क्षत्री बाहुनको कुरा छाड्नुस् दुर्गममा बस्ने दमाई दाइ सुनार दाइबाट नै विभेदको सिकार हुन्छन् ।
स्वीकार गर्नुस् या नगर्नुस् दमाई, कामी, सार्की हुदैमा मान्छे दलित हुदैन । दलित हुन खान लगाउन नपुग्ने गरिब जो सुकै अब दलित हुन्छन् । हिजोको युगको विभेद व्यवस्था र आजको विभेद फरक हुनेछ । अन्यथा नलागोस् दमाई, कामी, र सुनार दाइ जो शिक्षित, सप्पन्नशाली र सफल व्यवसायी हुनुहुन्छ उहाँहरु दलित हुनुहुदैन सम्मानित र प्रतिष्ठित हुनुहुन्छ ।
यो पनि पढ्नुहोस
.gif
)
